Lưu ý khi chữa sốt xuất huyết bằng đông y

Phân độ sốt xuất huyết Dengue

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính có khả năng xuất hiện quanh năm. Trong đó, thời điểm bệnh bùng phát mạnh nhất là mùa mưa (khoảng từ tháng 5 đến tháng 11). 

Bệnh do virus Dengue gây ra với các triệu chứng điển hình là xuất huyết và thoát huyết tương. Nếu không phát hiện và điều trị bệnh kịp thời, đúng các thì bệnh rất dễ chuyển biến nặng, gây rối loạn đông máu, suy tạng, thậm chí là tử vong.

Sốt xuất huyết nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể ảnh hưởng đến tính mạng

Theo mức độ nặng nhẹ mà bệnh sốt xuất huyết có thể được chia làm 4 phân độ là:

- Độ I: Kéo dài khoảng 2 - 7 ngày với các triệu chứng sốt đột ngột, dây thắt dương tính.

- Độ II: Các triệu chứng của bệnh tương tự như phân độ I nhưng có kèm theo xuất huyết dưới da và niêm mạc từ ngày thứ 2 - 3 của bệnh.

- Độ III: Bắt đầu xuất hiện từ ngày thứ 3 - 6 của bệnh với các triệu chứng nặng hơn như suy tuần hoàn, mạch nhanh nhưng yếu nhỏ, tụt huyết áp, da lạnh ẩm, cơ thể mệt mỏi, vật vã, bứt rứt,...

- Độ IV: Có các triệu chứng nặng như sốc sâu, mạch nhanh nhỏ, không thể đo được huyết áp.

Sốt xuất huyết theo quan niệm Y học cổ truyền

Theo quan điểm của Y học hiện đại, sốt xuất huyết là tình trạng sốt và phát ban do virus gây ra, hiện nay chưa có thuốc đặc trị bệnh. Trong điều trị, việc phát hiện các dấu hiệu của giai đoạn tiền sốc (phân độ III) là điều cực kỳ quan trọng, cần xử lý kịp thời bằng các phương pháp hồi sức nội khoa Y học hiện đại để ngăn chặn nguy cơ tử vong cho người bệnh.

Còn theo quan niệm của Y học cổ truyền, bệnh sốt xuất huyết thuộc nhóm ôn bệnh theo mùa, nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do nhiệt tà ảnh hưởng vào vệ, khí, dinh, huyết. Cụ thể, nhiệt độc sẽ tấn công vào vệ, khí gây sốt cao, tấn công vào dinh gây ban chuẩn, tấn công vào huyết gây xuất huyết.

Nhiệt độc do sốt xuất huyết tấn công vào vệ, khí, dinh, huyết gây sốt cao, ban chuẩn và xuất huyết

Bệnh tiến triển theo 3 giai đoạn chính:

- Thời kỳ đầu: Bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng như vừa sợ nóng, vừa sợ lạnh, chán ăn, bị nôn ói, đau bụng, tiêu chảy. Đối với trẻ nhỏ thì thường bỏ bú, chán ăn, hơi sốt, lạnh tay chân.

- Thời kỳ thứ hai: Bệnh nhân bắt đầu có các triệu chứng nặng hơn như sốt cao (có thể bị mất nước, nhiễm độc thần kinh), chảy máu cam, nôn ra máu,...

- Thời kỳ thứ ba: Các cơn sốt của bệnh nhân đã bắt đầu hạ bớt, ít nôn ói hơn, tuy nhiên vẫn còn mệt người, lưỡi vẫn còn đỏ, mạch vẫn đập nhanh nhưng yếu nhỏ,...

>>> Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết phát ban ngứa có tắm được không

Chữa sốt xuất huyết bằng Đông y ở giai đoạn nào là tốt nhất?

Theo đánh giá của các bác sĩ Viện Y dược học Dân tộc, nên áp dụng Y học cổ truyền vào điều trị sốt xuất huyết Dengue trong giai đoạn sớm của bệnh. Khi bệnh chưa tiến triển đến giai đoạn tiền sốc (nghĩa là đang ở độ I và II) thì việc chữa sốt xuất huyết bằng Đông y được đánh giá là mang lại hiệu quả cao. 

Các phương thuốc Đông y có thể hạn chế được tình trạng bệnh tình chuyển nặng, bệnh nhân nhanh phục hồi, cũng như tiết kiệm được chi phí điều trị.

Chữa sốt xuất huyết bằng Đông y nên áp dụng vào giai đoạn sớm của bệnh để mang lại hiệu quả tốt nhất

Nguyên tắc sử dụng Y học cổ truyền trong việc điều trị sốt xuất huyết đó là thanh nhiệt, giải nhiệt trong người, giải độc để loại bỏ nhiệt độc, lương huyết, chỉ huyết để làm mát và đưa huyết về mức ổn định. Để chữa sốt xuất huyết bằng Đông y thì cần dùng các loại thảo dược có công dụng hạ sốt, sử dụng kháng sinh thực vật, thảo dược giúp kích thích sản sinh tiểu cầu.

Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý rằng, việc áp dụng các bài thuốc Đông y chữa sốt xuất huyết chỉ nên ưu tiên ở giai đoạn đầu của bệnh. Tuyệt đối không được lạm dụng thuốc Y học cổ truyền để điều trị tất cả các giai đoạn. 

Khi bệnh có các biến chứng thường gặp của sốt xuất huyết trở nặng, bạn cần cho bệnh nhân nhập viện ngay để được các bác sĩ thăm khám và đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp. Đặc biệt, khi bệnh đã chuyển sang cấp độ IV thì cần phải điều trị tích cực bằng phương pháp Y học hiện đại, không thể chữa sốt xuất huyết bằng Đông y.

Kết hợp Đông Tây y để nâng cao hiệu quả điều trị sốt xuất huyết

Việc điều trị sốt xuất huyết cần được thực hiện càng sớm càng tốt để tránh bệnh bị biến chứng nguy hiểm. Trong 3 ngày đầu của bệnh, bệnh nhân thường xuất hiện các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, đau nhức cơ, nôn ói, tiêu chảy,... Lúc này, bạn có thể cho người bệnh sử dụng phối hợp các biện pháp Đông - Tây y để hạ sốt, cũng như tránh lạm dụng paracetamol gây ngộ độc thuốc.

Có thể kết hợp Đông - Tây y để hạ sốt cho bệnh nhân trong giai đoạn đầu của bệnh

Một số loại thảo dược có công dụng hạ sốt hiệu quả, được sử dụng phổ biến hiện nay có thể kể đến như cỏ nhỏ nồi, cây diếp cá, lá tía tô,... Trong thời kỳ đầu, bạn có thể sử dụng các mẹo dân gian hạ sốt bằng thảo dược. Nếu bệnh nhân vẫn sốt cao, không thuyên giảm thì cần kết hợp paracetamol. Tuyệt đối không được sử dụng aspirin hoặc ibuprofen vì có thể khiến bệnh trầm trọng hơn.

Khi sốt xuất huyết chuyển biến đến giai đoạn nặng, việc điều trị bệnh cần được thực hiện theo phương pháp y học hiện đại. Song, bạn vẫn có thể kết hợp các bài thuốc Đông y bổ dưỡng để hỗ trợ điều trị, cải thiện tình trạng bệnh nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Khi bệnh nhân đã qua giai đoạn nguy hiểm, cơ thể dần hồi phục thì cần nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống điều độ, dùng thêm các bài thuốc y học cổ truyền có tác dụng bồi bổ khí huyết để tăng cường sức khỏe, cơ thể nhanh trở lại trạng thái bình thường.

Ngoài ra, trong quá trình điều trị sốt xuất huyết, bệnh nhân có thể sử dụng các loại thực phẩm chức năng được bào chế từ thảo dược Đông y để đẩy nhanh hiệu quả chữa bệnh mà vẫn đảm bảo an toàn, lành tính. Thanh phục huyết HemoShield sẽ là một trong những gợi ý hữu hiệu dành cho bạn.

Thanh phục huyết HemoShield được bào chế từ thảo dược thiên nhiên

Sản phẩm Thanh phục huyết HemoShield của Công ty Cổ phần Đông Nam Dược Vĩnh Phúc - VPO PHARCO được bảo chế từ dược liệu thiên nhiên, bao gồm cỏ chỉ thiên, đại thanh diệp, rễ cỏ tranh, cỏ nhọ nồi, trắc bách diệp, kinh giới. Sản phẩm mang đến công dụng tuyệt vời cho sức khỏe và hệ miễn dịch trước sự tấn công của virus sốt xuất huyết.

Cách chữa sốt xuất huyết bằng Y học cổ truyền

Y học cổ truyền có một số phương pháp truyền thống được sử dụng để hỗ trợ chữa sốt xuất huyết. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc áp dụng Y học cổ truyền trong việc điều trị bệnh cần được thực hiện dưới sự giám sát và chỉ đạo của các chuyên gia y tế. Dưới đây là một số phương pháp Y học cổ truyền có thể được sử dụng để chữa sốt xuất huyết:

Mục tiêu điều trị

Hiện tại, y học hiện đại vẫn chưa tìm ra thuốc đặc hiệu để điều trị nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết. Các phương pháp điều trị hiện tại chỉ tập trung vào giảm triệu chứng của bệnh.

Trong quá trình điều trị, việc phát hiện dấu hiệu tiền sốc (độ III) là rất quan trọng. Trong trường hợp này, sử dụng các phương pháp hồi sức nội khoa y học hiện đại là cần thiết để giảm tỷ lệ tử vong. Đồng thời, có thể kết hợp sử dụng y học cổ truyền tùy theo mức độ bệnh.

Đối với những trường hợp chưa có dấu hiệu tiền sốc (độ I và II), việc điều trị chỉ bằng y học cổ truyền đã cho thấy kết quả khả quan. Cụ thể, y học cổ truyền có thể được áp dụng trong việc điều trị bệnh sốt xuất huyết như sau:

Sốt xuất huyết Dengue độ I

Các triệu chứng của bệnh gồm phát sốt, cảm giác gai rét và sốt ngày càng tăng. Bệnh nhân cảm thấy đau đầu và khó chịu toàn thân, không có cảm giác thèm ăn, buồn nôn và nôn mửa hoặc sẽ hay khát nước, mong muốn uống nước mát. Tiêu chảy hoặc phân lỏng, tiểu tiện có màu vàng. Da bị sưng đỏ, nhưng chưa có xuất huyết. 

- Bài thuốc Ngân kiều tán được sử dụng khi:  Bệnh mới vừa phát, sốt nhẹ hoặc vừa, kèm theo cảm giác gai rét, thân mình đau mỏi. Cần chuẩn bị: Ngân kiều 40g, bạc hà 24g, kinh giới 16g, kim ngân hoa 40g, trúc diệu 16g, đậu xị 20g, cát cánh 24g, cam thảo 20g, ngưu bảng tử 24g. Tất cả sắc thành nước uống 2 lần/ ngày. 

- Bài thuốc Bạch hổ thang: Khisốt cao, ra mồ hôi nhiều, khát nhiều, mạch nhanh, mặt mắt đỏ. Chuẩn bị: thạch cao 40g, ngạnh mễ (gạo tẻ) 12g, tri mẫu 24, gia lô căn 12g, cam thảo 8g, mạch môn 12g. Sắc đến khi gạo chín nhừ là được, uống 3 – 4 lần / ngày.

Sốt xuất huyết Dengue độ II

Bệnh nhân bị sốt cao liên tục, cảm thấy khát nước nhiều và trở nên bứt rứt, quấy khóc hoặc mất kiểm soát. Có thể xuất huyết trên da, niêm mạc hoặc trong nội tạng. 

Trường hợp chưa có xuất huyết trong nội tạng, phương pháp điều trị bằng bài thuốc Tứ sinh thang có thể được sử dụng để kiểm soát tình trạng. Nguyên liệu cần chuẩn bị: Sinh địa, sinh trắc bách diệp, sinh hà điệp, sinh ngải diệp hay Sinh hạn liên thảo. Các thành phần trên này liều lượng như nhau, sắc uống 2 – 3 lần/ngày.

Nếu dưới da có xuất huyết nhẹ, dùng cỏ nhọ nồi tươi 80 – 100 g, giã nát, lọc lấy nước uống.
Xuất huyết dưới da thành đám hoặc mảng, hay có xuất huyết nội tạng, dùng bài thuốc Tê giác địa hoàng thang. Cần chuẩn bị: Tê giác 4g, Sinh địa 32g,

Bạch thược 12g, Đan bì 8. Sắc ba vị, Tê giác mài ra cùng uống 3 lần/ ngày. Nếu không có Tê giác có thể đổi sang bột Sừng trâu liều lượng gấp 4 lần. 

Xuất huyết nhiều gia Sâm Tam thất 8g, Hòe hoa sao đen 12g.

Sốt xuất huyết Dengue độ III (Hội chứng sốc sốt xuất huyết)

Khi bệnh nhân đang trong giai đoạn sốt cao hoặc sốt đang giảm, có thể xảy ra hiện tượng chân tay lạnh ẩm, mặt môi tái nhợt, huyết áp tụt hoặc không đo được, cảm giác bứt rứt, vật vã hoặc mất kiểm soát, mạch nhỏ yếu. Trong trường hợp nặng hơn, mạch trở nên nhanh và nhỏ, khó bắt, huyết áp không đo được. Thì áp dụng bài thuốc gồm:

- Cam thảo, bào khương (vỏ gừng), nhân sâm. Liều lượng như nhau, tán bột, uống 15 – 20g/lần và uống trong ngày 2 – 3 lần.

- Có thể áp dụng phương pháp cứu Thần khuyết, Quan nguyên, Khí hải để khôi phục sự ấm lại của chân tay. Tuy nhiên, trong trường hợp huyết áp tụt xuống mức đáng kể, cần tiến hành hồi sức nội khoa tích cực và hạn chế sử dụng phương pháp y học cổ truyền.

Sốt xuất huyết Dengue độ IV

Cần thực hiện điều trị tích cực bằng phương pháp y học hiện đại, không sử dụng phương pháp y học cổ truyền.

Trong giai đoạn phục hồi, thường có hai biểu hiện thường nghe thấy trong quan niệm y học cổ truyền là: 

- Biểu hiện vị âm bất túc: Bệnh nhân có triệu chứng chán ăn, khát nước, tiểu ít, nước tiểu vàng, và đại tiện không đều. Bàn tay nóng, lưỡi đỏ, ít mầm, và mạch yếu. Có thể sử dụng phương pháp Ích vị thang gia giảm với bài thuốc gồm Sa sâm 12g, mạch môn 12g, ma nhân 8g, thạch hộc 10g, sinh địa 12g, chỉ xác 8g, cốc nha 12g, hạt muồng 12g, cát căn 12g 

- Tình trạng Tỳ dương hư: Bệnh nhân có triệu chứng mệt mỏi, chân tay lạnh, chán ăn, và mồ hôi nhiều. Nước tiểu có màu nhạt và đại tiện lỏng. Mô lưỡi mờ nhợt, và mạch yếu. Trong trường hợp này, có thể sử dụng phương pháp Sâm linh bạch truật tán gia giảm để giảm các triệu chứng trên.

Một số bài thuốc Đông Y hỗ trợ chữa sốt xuất huyết

Dưới đây là một số bài thuốc Đông Y có thể được sử dụng để hỗ trợ chữa sốt xuất huyết:

Bài thuốc Tang cúc ẩm

Bệnh nhân chỉ có triệu chứng sốt cao (không xuất huyết) được xem như độ I theo phân loại y học hiện đại. Phương pháp điều trị bao gồm sơ biểu, thanh nhiệt và giải độc. Để đạt hiệu quả, sử dụng bài thuốc Tang cúc ẩm gia giảm với các thành phần sau: Lá dâu 12g, Cát cánh 6g, Cúc hoa 12g, Mạch môn 8g, Kim ngân hoa 12g, Hoàng cầm 8g, Liên kiều 12g, Quả dành dành 8g, Bạc hà 6g. Hãy ngâm thuốc trong nước từ một thang, chia thành 2-3 lần uống trong ngày và nên uống khi thuốc còn ấm.

Một số bài thuốc dành cho bệnh nhân đã xuất huyết

Trường hợp bệnh nhân đã xuất hiện triệu chứng xuất huyết, phương pháp điều trị bao gồm thanh nhiệt, giải độc, lương huyết và chỉ huyết. Dưới đây là hai bài thuốc có thể sử dụng:

- Bài thuốc tham khảo số 1 bao gồm: Cỏ nhọ nồi (sao vàng) 20g, Cối xay (sao vàng) 12g, Rễ cỏ tranh 20g, Sài đất 20g, Kim ngân 12g, Hạ khô thảo (sao qua) 12g (hoặc bồ công anh 12g), Hòe hoa 10g, Gừng tươi 3 lát. Cách dùng, đun 1 thang thuốc trong 600ml nước sạch, đun sôi 30 phút, để nguội, chia thành 3 lần uống trong ngày.

- Bài thuốc nam điều trị sốt xuất huyết gồm có: Rễ cỏ tranh 8g (hoặc râu ngô, râu mèo, mã đề, rễ thơm-dứa), Rau má 8g (hoặc rau đắng lá lớn, tinh tre, khổ qua), Lá muồng trâu 4g (hoặc vỏ cây dại, lá mơ lông), Cỏ mần trầu 8g (hoặc lá dâu tằm, kim ngân hoa, rau sam), Ké đầu ngựa 4g, Cam thảo nam 4g, Gừng 2g (hoặc củ riềng, vỏ bưởi, vỏ phật thủ), Củ sả 4g, Trần bì 4g. Sắc ngày 1 thang, chia uống 2-3 lần trong ngày, nên uống khi thuốc còn ấm.

- Đối với trẻ em, liều lượng thuốc điều trị sốt xuất huyết như sau: Trẻ em từ 6-14 tuổi sử dụng 1/2 liều người lớn, trẻ em 15 tuổi trở lên sử dụng liều người lớn. Trẻ còn bú mẹ đến 5 tuổi nên chuyển sang truyền nhiễm nhi để được điều trị phù hợp.

Trong giai đoạn phục hồi, nghỉ ngơi rất quan trọng. Bệnh nhân có thể sử dụng thêm các loại thuốc Y học cổ truyền nhằm bổ khí huyết và bổ âm để nâng cao thể trạng và phục hồi sức khỏe. Nếu bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi nhiều, ăn kém và không có sự thèm ăn, có thể sử dụng bài thuốc Bổ trung ích khí thang. Bài thuốc này bao gồm Đảng sâm 16g, Thăng ma 08g, Bạch truật 12g, Cam thảo 06g, Trần bì 08g, Đương quy 12g, Hoàng kỳ 12g, Sài hồ 10g. Sắc ngày 1 thang, chia uống 2-3 lần trong ngày, nên uống khi thuốc còn ấm.

Lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết bằng Đông Y

Điều trị sốt xuất huyết bằng Y học cổ truyền có hiệu quả cao ở giai đoạn đầu của bệnh, tương ứng với mức độ I và độ II theo cách phân loại của y học hiện đại. Điều trị giúp hạn chế bệnh chuyển nặng và giúp bệnh nhân hồi phục sức khỏe nhanh hơn.

Mặc dù bệnh sốt xuất huyết đa phần có thể tự khỏi nhưng vẫn có một tỷ lệ nhỏ có khả năng chuyển nặng. Tuy nhiên người bệnh thường không có chuyên môn nên rất khó để phân biệt dấu hiệu trở nặng. Trong khi bệnh lại chuyển biến nhanh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, thậm chí là tử vong.

Ngoài ra, do triệu chứng ban đầu của bệnh sốt xuất huyết khá giống với triệu chứng nhiễm COVID-19 hiện nay. Vì vậy mọi người càng phải đặc biệt chú ý, không nên chủ quan khi có các dấu hiệu của bệnh. 
 

Những dấu hiệu cảnh báo cần nhập viện ngay!

Có thể thấy, sau giai đoạn khởi phát, từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 6, triệu chứng sốt xuất huyết của bệnh nhân đã giảm bớt. Tuy nhiên, bạn cần đặc biệt chú ý bởi trong thời điểm này, khả năng bệnh tình trở nặng và có diễn biến phức tạp là rất cao.

Cần nhận biết các dấu hiệu cảnh báo của sốt xuất huyết để xử lý kịp thời

Do đó, bạn cần theo dõi tình trạng bệnh sát sao, kịp thời phát hiện các triệu chứng bất thường để đưa bệnh nhân nhập viện ngay. Một số dấu hiệu cảnh báo mà bạn có thể nhận thấy:

- Bệnh nhân bị lờ đờ, vật vã, bị đau bụng nhiều và liên tục.

- Bị nôn nhiều, cứ mỗi giờ bị nôn trên 3 lần hoặc cứ 6 giờ bị nôn trên 4 lần.

- Bị xuất huyết ở vùng niêm mạc, chảy máu răng, mũi, lợi, nôn ra máu, xuất huyết âm đạo, đi ngoài lẫn máu,...

- Đối với trẻ nhỏ, nếu xuất hiện những triệu chứng như đau bụng, chảy máu cam, đi ngoài phân đen, chân tay lạnh, chán ăn, bỏ bú, không chịu chơi,... thì bạn cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.

Như vậy, việc chữa sốt xuất huyết bằng Đông y thực sự mang lại hiệu quả cao trong giai đoạn đầu của bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng các bài thuốc Đông y cần được thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, mang lại kết quả tốt trong việc chữa bệnh. Nếu cần thêm thông tin tư vấn, bạn có thể liên hệ với website chính thức của VPO PHARCO nhé!

Thông tin liên hệ:

📞 Hotline: 034 955 0629

📧 Email: vpopharco@gmail.com

🏠 Địa chỉ: Số 688 đường Nguyễn Thị Minh Khai, phường Hội Hợp, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc.